Tijdens de tweede KetenKracht bijeenkomst discussieerden we met ruim 20 personen uit de bouw over het voor de sector uitdagende thema innovatie. Waarmee jaag je innovatie succesvol aan? Hoe creëer je echt ruimte om te innoveren? Waar zitten de pijnpunten en hoe grijp je kansen?
De sessie vond plaats in het inspirerende The Greenhouse te Utrecht; een circulair gebouw dat op innovatieve wijze is gerealiseerd. Een toepasselijke plek voor het thema dus! Initiatiefnemer Dennis Duffels, hoofd verkoop en marketing van VBI: ‘Met de KetenKrachtsessies willen we met vakgenoten de meest actuele thema’s in de bouw beetpakken. Daar horen dus ook locaties bij die aansluiten bij het thema’.
Bereik ambitieuze doelen met een Moonshot Mindset
Janne Vereijken, specialist op het gebied van innovatie en strategie, trapte de sessie af met een prikkelende keynote over innovatiekracht in de breedste zin van het woord. We denken vaak dat we met kleine productverbeteringen al flink aan het innoveren zijn. Maar wat moet je nou doen om écht out-of-the box tot nieuwe oplossingen te komen? Janne legde het als volgt uit: Stel een extreem doel (een Moonshot Mindset) en beredeneer vervolgens met terugwerkende kracht welke stappen je moet nemen om daar te komen. Janne: ‘Think big, sector overstijgend en kijk niet alleen naar een product dat je wilt verkopen, maar naar een oplossing voor een probleem.’ Uit de discussie die volgde, bleek dat de mogelijkheden voor veranderingen in de bouwsector beperkt zijn. Niet omdat de wil ontbreekt, maar omdat de ruimte binnen de huidige wet- & regelgeving smal is. Tegelijkertijd, zo was de gedeelde mening, ‘dwingt’ die beperkte speelruimte juist ook tot innovatieve oplossingen.
Waar wringt het in de bouw?
Op de vraag wat de grootste aanjager van innovatie in de bouwsector is, kwamen er 3 grote pijnpunten op tafel: kostenbesparing, tekort aan de juiste mensen en de steeds hogere duurzaamheids- en comforteisen. Vooral de eerste twee zijn nauw met elkaar verbonden. Waar de een beweert dat er niet genoeg mensen zijn, reageert de ander dat ze er wel zijn, maar dat ze niet genoeg betaald krijgen. Als je bedenkt hoe je dat probleem op kunt lossen, kom je al snel uit op robotisering en digitalisering. Maar ook ‘digital twin*’ is door velen in de zaal een innovatieve tool die gebruikt wordt.
Proces- vs. productinnovatie
Levert procesinnovatie de bouwer meer op dan productinnovatie? Driekwart van de aanwezigen is het daarmee eens omdat er in het bouwproces de meeste pijnpunten worden ervaren. Daar is nog veel winst te behalen. Procesinnovatie blijkt dus een must te zijn voordat je überhaupt aan productinnovatie kunt denken. “Je kunt nog zo’n mooi nieuw product ontwikkelen, maar als er in de keten niet mee gewerkt kan of wil worden dan houdt het meteen op.” Het één kan niet zonder het andere.
“If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.”
Bij wie begint innovatie in de keten eigenlijk? Een stelling die niet voor eenduidige antwoorden zorgde. De architect werd natuurlijk genoemd, aangezien deze vooraan in het bouwproces zit. Maar ook de klant(wens) zou de start kunnen zijn. De klant maakt immers zijn wensen kenbaar en daaraan moeten wij voldoen, toch? Ervaringsdeskundige Janne haakte hierop in met de alom bekende quote van Henry Ford: “If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses.” Met andere woorden, klanten weten niet wat ze willen, het is aan ons om de achterliggende behoeften te achterhalen. Daar hebben we allemaal een rol in, we moeten dat samen doen. KetenKracht in optima forma.
Durf je eigen product ‘op te eten’
Innoveren vraagt soms om kannibalisme. Verschillende disciplines in de bouwketen hebben zo hun eigen productvoorkeur. Niet gek natuurlijk, maar dat kan innovatie tegenhouden. Als je écht wilt innoveren, moet je het oude los kunnen laten. Oftewel, soms moet je je eigen product durven op te eten. Dat doe je niet zomaar, zeker niet als dan ten koste kan gaan van je huidige business.
Innoveren, wat kost dat eigenlijk?
Er was grote eensgezindheid over het gegeven dat we in de bouw vaak te veel focussen op minimale kosten. Niet alleen tijdens het proces en het product, maar ook als het gaat om innovatie. Maar wat kost innoveren? Of wat mag het kosten? Een lastig te beantwoorden vraag. Janne Vereijken draait het om: wat kost het eigenlijk als je niet innoveert? Een prikkelende uitspraak waar eigenlijk niemand het mee oneens kon zijn.
* Een digital twin is een virtuele representatie van een product. Hij kan worden gebruikt in het productontwerp, de simulatie, de controle, de optimalisatie en het onderhoud, en is een belangrijk concept in het industriële Internet of Things (IoT).